گروه مقاله : مقالات دندانپزشکی
تاريخ انتشار : 1397/04/06 - 10:21
كد :26
اغلب والدین بارها دندان های شیری افتاده کودکان را مشاهده کرده اند. وقتی این دندان ها می افتند ریشه آنها به طور کامل تحلیل رفته است. به نحوی که حتی با گاز زدن موادغذایی ، دندان لق شده به راحتی می افتد. این امر باعث این تفکر در برخی والدین می گردد که این دندان ها ریشه ندارند!
در حقیقت تمام دندان های شیری اعم از قدامی یا خلفی دارای ریشه هایی هستند که حداقل 10 میلی متر طول دارند.این دندان ها در خلف(عقب فک) دارای چند ریشه مجزا هستند.
این دندان ها دارای تمام اجزایی که یک دندان دائم دارد هستند. بنابراین شامل مینا، عاج و عصب دندان (پالپ) می باشند.
چرا باید دندان های شیری عصب کشی شوند؟
در صورتی که پوسیدگی دندان شیری گسترده باشد و بافت پالپی دندان را آلوده نماید باید دندان ها قبل از ترمیم تحت درمان عصب کشی قرارگیرند تا التهابات موجود در دندان برطرف گردد.
آیا عصب کشی دندان های شیری مانند دندان دائمی است؟
عصب کشی این دندان ها بر حسب وضعیت دندان و تشخیص دندانپزشک به دو صورت انجام می گیرد در حالت اول فقط بافت پالپی تاج دندان خارج می گردد ولی در التهابات گسترده تر بافت پالپی ریشه های دندان نیز خارج می گردد.
مراحل کار هرکدام از این درمان ها با عصب کشی دندان های دائمی تفاوت هایی دارد.
آیا عصب کشی دندان های کودکان درد دارد؟
مسلما دندانپزشک قبل از اقدام به مراحل درمان از بی حسی مناسب استفاده خواهد کرد و در حین کار کودک درد نخواهد داشت.
والدین به هیچ وجه نباید تجربیات و نظرات خود در مورد اقدامات درمانی را به کودک انتقال دهند. دندانپزشک برای هر درمانی توضیحات لازم را برحسب سن کودک و با الفاظ مناسب به وی خواهد داد.
اگر دندان شیری عصب کشی شود آیا دندان دائم جایگزین عصب خواهد داشت؟
بله دندان دائمی جایگزین دارای مینا، عاج و بافت پالپی جداگانه است و پس از افتادن دندان شیری دندان دائم با سیستم عصبی مربوط به خود رویش خواهد نمود.
عصب کشی دندان شیری اطفال، خوب است یا بد؟
بله؛ دندان شیری هم مانند دندان دائمی دارای تاج و ریشه است و شامل مینا، عاج و پالپ(عصب) است. بنابراین روکش مخصوص دندان شیری نیز وجود دارد که به نام SSC معروف است.
در مواردی که پوسیدگی از حد مینا فراتر رود وارد عاج می‌شود که پس از گسترش، بیشتر عصب دندان را درگیر می‌کند و در این موارد عصب‌کشی (پالپوتومی یا پالپکتومی) لازم است. اگر تاج دندان به اندازه‌ای تخریب شده باشد که مواد پرکردنی دندان فضای لازم را برای قرار گرفتن نداشته باشند از روکش دندان شیری استفاده می‌شود.
زمانی که بافت تاجی زیادی در اثر پوسیدگی از دست رفته است تنها راه حفظ و نگهداری دندان استفاده از روکش است و اگر این امکان برای ما وجود نداشت خیلی اوقات مجبور به کشیدن دندان می‌شدیم. از مادران عزیز می‌خواهم در صورتی که پزشک صلاح دید که از روکش در درمان دندان استفاده کند، با او مخالفت نکنند، چون وقتی بافت تاجی زیادی از دندان در اثر پوسیدگی از بین رفته است نمی توان دندان را به صورت ایده‌آل پر کرد و در صورتی که روکش نشود بعد از گذشت زمان کمی مجبور به کشیدن دندان می‌شویم و در واقع در این موارد روکش تنها راه نجات و نگهداری دندان است.
چه موقع نیاز به گذاشتن روکش بر روی دندان های شیری است؟ روکش چه مزیتی نسبت به پر کردن دندان دارد؟ آیا دندان روکش شده در سن مناسب خود خواهد افتاد؟
در دندان های شیری که بعلت پوسیدگی وسیع و چند سطحی نیاز به درمان پالپ ( عصب کشی) پیدا می کنند، چون امکان ترمیم خوب و با کیفیت دندان که بمدت طولانی باقی بماند وجود ندارد، بهتر است بعد از انجام درمان پالپ، تاج دندان را با روکش بازسازی کرد. این روکش ها که به شکل پیش ساخته و فلزی وجود دارند، علاوه بر دوام و ماندگاری بالا، از شکستن بعدی دندان هم جلوگیری می کنند و نیز چون کاملاً روی دندان را می پوشانند، در پیشگیری از ایجاد پوسیدگی های بعدی هم تأثیر دارند.
عصب کشی دندان شیری کودکان برای درمان ریشه و پالپ زنده و غیر زنده
مزایا عصب کشی دندان شیری کودکان
شماری از مزایای عصب‌کشی عبارت است از:
- دندان درد ناشی از سوراخ شدن و پوسیدگی وسیع دندان دردی طاقت‌فرسا است که گاه حتی عملکرد کودک را نیز مختل می‌کند. درد لذت خواب آرام شبانه را از کودک سلب می‌کند. با این توصیف عصب‌کشی درمانی است که درد و ناراحتی کودک را تسکین می‌دهد.
- حفظ دندان هدف اصلی عصب‌کشی است. دندان شیری برای جویدن غذا و صحبت کردن لازم است و فضا را برای مرتب درآمدن دندان‌های دائمی حفظ می‌کند. اگر دندان شیری وجود نداشته باشد، دندان‌های کناری نامرتب و بی‌نظم می‌شود و در نهایت دندان‌های دائمی کج و به‌هم‌ریخته درمی‌آید.
- از بین بردن ضرورت درمان‌های متعدد و مستمر دندانپزشکی
- چنانچه دندان با مواد همرنگ پر شود، ظاهر دندان عصب‌کشی شده کاملاً شبیه دندان طبیعی خواهد بود.
- جلوگیری از تحمیل فشار بیش از حد به بقیه دندان‌ها و پیشگیری از ساییده شدن آنها
- چنانچه به موقع برای عصب‌کشی دندان اقدام نکنید، سرانجام روزی ترک خوردن یا لب پر شدن دندان و ایجاد شدن آبسه چرکی در پایه ریشه دندان باعث می‌شود که کودک از مدرسه غیبت کند، از درس عقب بیافتد یا نتواند در مراسم یا فعالیت مهمی شرکت کند.
نشانه‌های ضرورت یافتن عصب کشی دندان کودکان
نشانه‌های زیر بیانگر ضروری بودن درمان ریشه است:
شکایت کودک از دندان درد یا حساسیت دندان‌ها به خوراکی‌های گرم یا سرد
تغییر رنگ دادن و لک شدن دندان
درد گرفتن دندان هنگام جویدن یا حتی لمس کردن آن
دردی که فقط منحصر به دندان نمی‌شود و بافت لثه و استخوان‌های اطراف دندان نیز در اثر عفونت ملتهب و دردناک می‌شود.
دردناک و حساس شدن گره‌های لنفاوی و ترشح داشتن آنها
ورم کردن ناشی از بیماری لثه
شکایت کودک از بدمزه بودن دهان
به خاطر داشته باشید که گاهی هیچ علامت هشداردهنده‌ای وجود ندارد، بااین حال عصب‌کشی ضروری است. به همین دلیل است که باید ویزیت‌های دوره‌ای دندانپزشکی را جدی بگیرید. ضرورت انجام عصب‌کشی مدت‌ها قبل از آسیب دیدن پالپ دندان و بروز عوارض جانبی جدی‌تر در تصاویر رادیوگرافی مشخص می‌شود.
انواع درمان ریشه در اطفال
دو نوع درمان ریشه یا درمان پالپ دندان‌های شیری کودکان وجود دارد که عبارت‌اند از درمان پالپ زنده (پالپوتومی) و درمان پالپ غیرزنده (پالپکتومی)
درمان پالپ زنده دندان‌های شیری
درمان پالپ زنده در شرایطی انجام می‌شود که امکان حفظ پالپ دندان وجود داشته باشد. هدف اصلی این است که بتوان با خارج کردن بافت بیمار پالپ موجود در تاج دندان، پالپ سالم را حفظ و محافظت کرد. سپس دندانپزشک برای پیشگیری از رشد باکتری‌ها و تسکین دادن بافت عصب باقیمانده، دارو داخل دندان قرار می‌دهد. در پایان نیز دندان، معمولاً با روکش استیل ضدزنگ ترمیم می‌شود.
درمان پالپ غیرزنده دندان‌های شیری
درمان پالپ غیرزنده زمانی انجام می‌شود که کل پالپ، در داخل کانال‌های ریشه بیمار و عفونی باشد. دندانپزشک بافت پالپ بیمار را از تمام بخش‌های دندان خارج می‌کند، کانال‌ها را تمیز و با مواد مخصوصی پر می‌کند که بدن آنها را، به طور طبیعی در زمان آماده شدن ریشه برای افتادن دندان دائمی و جایگزین شدن با دندان دائمی جذب می‌کند. سپس دندانپزشک دندان را برای پیشگیری از شکسته شدن آن روکش می‌کند.
چنانچه آسیب دیدگی پالپ شدید باشد، دندانپزشک کشیدن دندان را توصیه می‌کند. در این شرایط معمولاً پیشنهاد می‌شود که پس از کشیدن دندان از فضانگهدار استفاده شود تا دندان‌های دائمی مرتب و سرجای خود دربیاید.
مراحل عصب‌کشی دندان
درمان ریشه یا پالپوتومی در یک یا چند جلسه انجام می‌شود:
نخستین مرحله گرفتن عکس رادیوگرافی به منظور تعیین مشکل و عمق آن است.
دندانپزشک آمپول بی‌حسی موضعی را پس از بررسی عکس‌ها و تهیه طرح درمانی مناسب تزریق می‌کند تا کودک کمترین دردی را حین درمان حس نکند.
دندانپزشک ابتدا رابردم را دور دندان آسیب دیده قرار می‌دهد تا بقیه دندان‌ها حین درمان صدمه نبیند. همچنین رابردم اجازه نمی‌دهد، آب دهان یا مواد دیگر با دندان تحت درمان تماس پیدا کرده و آن را آلوده کند.
دندانپزشک تاج دندان را باز می‌کند تا به پالپ دسترسی پیدا کند.
دندانپزشک طول کانال ریشه را تعیین می‌کند، پالپ بیمار و عفونی را با دقت خارج می‌کند. سپس کانال را تمیز و بزرگتر می‌کند و آن را تراش می‌دهد. متخصص برای از بین بردن میکروب‌ها و پیشگیری از عفونت، دارو داخل اتاق پالپ و کانال ریشه قرار می‌دهد.
چنانچه عفونت دندان شدید باشد، دندان چند روز باز می‌ماند تا ترشحات آن خارج شود. تاج دندان به طور موقت تا جلسه بعد پانسمان و پر می‌شود تا در این مدت آسیب نبیند. اگر عصب‌کشی در یک جلسه کامل شود، کانال‌ها پر و مهر و موم می‌شود. گاهی آنتی بیوتیک برای کنترل عفونت تجویز می‌شود.
دندان پس از پایان یافتن درمان ریشه، پر می‌شود یا روکش روی آن گذاشته می‌شود.
دوران بهبود
عصب‌کشی نیز مانند هر عمل یا درمان دیگری دوران بهبود خاص خود را دارد. خوشبختانه از آنجایی که درمان ریشه پیچیده‌تر یا تهاجمی‌تر از پر کردن دندان نیست، دوران بهبود آن به سرعت سپری می‌شود. درهر حال اگر در این مدت کودک با مشکلات زیر مواجه شدد، توصیه‌های زیر را به کار بندید:
درد
ممکن است کودک پس از عصب‌کشی قدری درد داشته باشد. خوشبختانه درد اکثر کودکان با مصرف مسکن‌های غیرتجویزی مخصوص کودکان آرام می‌شود. اگر فرزندتان درد دارد، حتماً مسکن مناسب را طبق دستور به او بدهید.
نشانه‌های عفونت
به ندرت پیش می‌آید که دندان پس از عصب‌کشی دوباره عفونت می‌کند و این سوال پیش می‌آید که آیا لازم است دندان مجدداً عصب‌کشی شود. یک دندان را می‌توان چند بار با انجام عصب‌کشی نجات داد و حفظ کرد. اگر کانال‌های ریشه بسیار باریک یا کج و خمیده باشد، دندانپزشک در درمان اولیه اقدام‌های لازم را برای پیشگیری از پوسیدگی مجدد دندان به عمل می‌آورد. مراجعه سریع به دندانپزشک تنها روش مناسب برای درمان عفونت دندان است.