دندان قروچه کودکان با براکسیسم (به هم ساییدن دندان ها): علت، علائم ، تشخیص ، پیشگیری و درمان

دندان قروچه هم در کودکان و هم در بالغین مشاهده می شود براکسیسم در کودکان و هم در بالغین مشاهده می شود براکسیسم در کودکان شایع است، اما معمولا تا سن 10 سالگی برطرف می شود. در بالغین، این عارضه بین 20 تا 40 سالگی بروز می کند و با افزایش سن، میزان بروز آن کاهش می یابد ممکن است دندان قروچه از سه سالگی شروع شده و تا آخر عمر وجود داشته باشد باید دانست دندان قروچه در کودکان و در زمان دندان های شیری نیز ممکن است به وجود آید.
دندان قروچه در دوران کودکی پدیده شایعی است و نوعی اختلال خواب محسوب می شوید. پزشکان به طور کامل علل براکسیسم را نمی دانند ارتباط مستقیمی بین استرس های روزانه و دندان قروچه کردن وجود ندارد. این اختلال در یکی از مراحل خواب عمیق اتفاق می افتد و نیاز به درمان روانپزشکی ندارد. در بیشتر موارد این اختلال در حول و حوش سن 3 تا 5 سالگی آغاز می شود و در حدود 35 در صد کودکان مبتلا، سابقه خانوادگی آن وجود دارد. البته با اینکه استرس علت دندان قروچه نیست ولی همه اختلالات خواب مثل دندان قروچه، وحشت شبانه و کابوس ممکن است با استرس های روزانه تشدید شوند در اثر نگرانیها، فشار روحی، بی خوابی، استرس و اضطراب ایجاد می شود. استرس در اثر عصبانیت و یا تغییرات در کارهای روز مره، یک معلم جدید یا تولد یک خواهر یا یک برادر، حتی تنبیه والدین، یا بحث و جدل کودک با والدین هم ممکن است بوجود آید و فاکتورهای روانی دیگر از جمله بحران و کشمکش، فرو بردن خشم، شخصیت های فعال و تهاجمی ممکن است این اختلال را تشدید کنند همچنین هر گونه اختلالی که در مفصل گیجگاهی – فکی پدیدار شود می تواند با علائمی مانند دندان قروچه و درد های مبهم ناحیه سر و صورت خود را نشان دهد مشکلات و درد های مفصل گیجگاهی – فکی در سنین مختلف با تظاهرات متفاوت همراه است، به عنوان مثال در کهنسالی این نارسایی همراه با از دست دادن دندان ها و در سنین جوانی عمدتا در اثر استرس های روحی و روانی اتفاق می افتد که در تمامی موارد این امر منجر به تاثیر روی مراکز عصبی مربوط به سیستم جونده و دندان ها و به دنبال آن عارضه ای به نام دندان قروچه می شود.
برخی دندان پزشکان معتقدند در بعضی از بالغین جفت شدن غیر طبیعی دندان های فک بالا و پایین یا تماس زود رس یک دندان احتمالا منجر به این مشکل می شود. در بعضی از موارد، براکسیسم ناشی از بیماری هانتینگتون یا بیماری پارکینسون است و همچنین می تواند عارضه جانبی داروهای روانی مثل ضد افسردگی ها باشد.
دندان قروچه (براکسیسم) در خواب معمولا رخ می دهد ولی سائیدن یا کوبیدن دندان ها در طول روز نیز شایعه است. دندان قروچه مداوم ممکن است باعث خوردگی لثه و استخوان های حمایت کننده از آنها در دهان شود و باعث شکستگی و پریدگی مینای دندان و حساسیت دندان شود همچنین سفتی ماهیچه های جونده فکی، گوش درد (به علت انقباض ماهیچه های فکی، نه این که مشکل در گوش باشد) سر درد سنگین در صبح، جویدن و تروماتیزه کردن با فشارهای داخل گونه و ایجاد سر درد های عصبی، درد فک و یا درد صورتی مزمن هنگام صبح و اختلالات مفصل فکی (محل این مفصل جلوی گوش بوده و با باز و بسته شدن دهان می توان آن را لمس کرد) و ایجاد محدودیت در باز کردن دهان میتواند در اثر دندان قروچه بوجود آیند.
 

به هم ساییدن دندان ها یا دندان قروچه را جدی بگیرید

موارد زیر علائم و نشانه‌های دندان قروچه در کودکان است:

• آسیب ناشی از جویدن داخل گونه
• دندان‌هایی که شکسته، مسطح، لق و یا ترک خورده هستند.
• نمایش لایه‌های عمیق‌تر دندان ناشی از مینای دندان آسیب دیده و ساییده شده
• افزایش حساسیت دندان
• درد فک یا سختی یا درد صورت
• دردی که شبیه به گوش درد است، اما مشکل گوش نیست.
• عضلات فک خسته یا سفت

 دلیل اول دندان قروچه؛ استرس

وقتی از براکسیسم یا همان دندان قروچه صحبت می‌شود؛ استرس و فشار روحی باید به عنوان یک عامل اساسی در نظر گرفته شود. ناملایمات و استرس‌های روزانه ممکن است در شب یا حتی در روز خود را به صورت دندان قروچه نشان بدهند. برای همین اگر این مشکل ناشی از استرس باشد باید با روش‌های مختلف استرس را از بین برد. گاهی وقت‌ها این مشکل آنقدر حاد است که نیاز است با مراجعه به پزشک و مصرف دارو آن را درمان کرد اما اگر استرس فقط ناشی از مشکلات روزانه است، می‌توانید با انجام کارهایی مثل ورزش، گوش دادن به موسیقی ملایم یا دوش آب گرم یا قراردادن یک حوله گرم روی گونه که برای آرام کردن عضلات فک، موثر هستند میزان استرس را کاهش داد.

دلیل دوم دندان قروچه؛ ناهماهنگی دندان‌ها

منشا دندان قروچه در بزرگسالان فقط مشکلات عصبی نیست؛ بلکه ناهماهنگی دندان‌ها یعنی جفت‌نشدن درست فک بالا و پایین و جفت‌نشدن درست دندان‌ها به دلیل کج بودن یا فقدان دندان‌ هم می‌تواند عامل آن باشند. منظور از ناهماهنگی یعنی اینکه سطوح دندان‌ها یکسان نباشند و برجستگی یک دندان روی برجستگی دندان دیگر قرار بگیرد؛ به همین دلیل این مشکل باعث اختلال در جفت شدن دندان‌ها و مفصل گیجگاهی فکی می‌شود. اگر مفصل گیجگاهی فکی به دلیل وجود برخی از اختلالات دچار مشکل شود، موقعیت و جایگاه مفصل تغییر پیدا می‌کند. به همین دلیل مفصل‌ها به‌طور غیرطبیعی جابه‌جا می‌شوند. با این حال برای درمان نوع ثانویه دندان قروچه باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

 دندان‌ قروچه کودکان

هنوز دلیل مشخصی برای دندان‌قروچه، مشخص نشده است اما از روی سن می‌توان دلایل مختلفی برای این مشکل تشخیص داد که در بالا به مشکل بزرگسالان اشاره شد. کودکان بیشتر در دو مرحله از زندگی خود دندان‌قروچه می‌کنند؛ یکی زمان بیرون آمدن دندان‌های شیری ودوم زمان بیرون آمدن دندان‌های دائمی اما دلایل دیگری هم در به وجود آمدن دندان‌قروچه در کودکان دخیل هستند.

پارازیت‌ها، وجود انگل‌ها و کرمک‌ها یا مشکلات فکی هم می‌توانند یکی از عوامل به وجود آمدن دندان‌قروچه باشند.با این حال با یک تست از مدفوع می‌توان از وجود انگل باخبر شد و اگر ریشه مشکل از آن باشد با درمان‌های مناسب هر دو مشکل یعنی انگل و دندان‌ قروچه در کودکان از بین می‌رود؛ اگر دندان قروچه ناشی از رویش دندان‌ها در کودکان باشد، باید گفت این اختلال واکنش طبیعی به رشد و تکامل است و معمولا با رسیدن به سن نوجوانی بهبود پیدا می‌کند. بیشتر کودکان با رویش دندان‌های دائمی این عادت را ترک می‌کنند چون دندان‌های دائمی به درد حساس‌ترند. به‌طور کل برای ریشه‌یابی دلیل اصلی حتما باید دندانپزشک در این مورد نظر دهد.

اگر مشکل از اختلال فکی باشد، می‌توان در سنین ارتودنسی (بین ۱۴ تا ۳۰ سال) با کمک این روش مشکل را برطرف کرد اما اگر از سنین ارتودنسی گذشته باشد، می‌توان با روش‌های بازسازی مثل روکش کردن، ترش‌های اصلاحی و… مشکل ناهنجاری فکی را درمان کرد.

در بعضی مواقع باید از نایت گارد (محافظ شبانه) استفاده کرد. بعضی وقت‌ها دندانپزشک برای شما وسیله‌ای به نام نایت گارد می‌‌سازد که نوعی پروتز متحرک از جنس پلاستیک مقاوم است که با قالب‌گیری از دندان شخص ساخته می‌شود و باید شب‌‌ها در دهان قرار گیرد. این وسیله جلوی فشارهای نادرست و مضر روی دندان‌ها را می‌گیرد.

در بیشتر موارد دندان قروچه توسط همین محافظ‌ها رفع می‌شود. البته آنها وضعیت را درمان نمی‌کنند بلکه فقط از صدمه به دندان‌ها و مفصل گیجگاهی – فکی جلوگیری می‌کنند. این گاردها را باید هنگام خواب شب در دهان قرار داد تا دندان‌ها حفظ شوند.

برای درمان دندان قروچه اقدام کنید

این مهم است که دندان پزشک خود را از دندان قروچه شبانه خود آگاه کنید او می تواند با توجه ویژه به دندان های شما نگاه کند و به نشانه های آسیب مینا ی دندان بپردازد .

در بسیاری از مردم دندان قروچه آنقدر خفیف است که به درمان خاصی نیاز ندارد.

پروتز محافظ شبانه

اگر آسیب جزئی باشد یک دندان پزشک می تواند برای شما یک پروتز محافظ شب نیز بسازد و آن را داخل دهانتان کار بگذارد.

این پروتز شامل اسپلینت های متحرک می باشد و شب هنگام روی دندان ها قرار می گیرد تا از فشار مخرب روی مینای دندان ها جلو گیری کند.

با استفاده از این وسیله ساده برای محافظت شبانه ی دندان ها شما می توانید از آسیب های بیشتری جلوگیری نمایید.

ترمیم شکستگی ها دندان

دندان قروچه ممکن است در موارد شدید تر در اثر داشتن  دندان شکسته باشد در این صورت دندان  پزشک شما این مشکل را با گذاشتن تاج دندان برطرف می کند .

روش های دیگری وجود دارد که ممکن است کمک به حل وفصل مشکل دندان قروچه کند .

استفاده از شل کننده عضلانی

دندان پزشک شما ممکن است برای برخی از سائیدگی های شبانه دندان شما ، شل کننده ها ی عضلانی تجویز کند این داروها می توانند به کنترل این مشکل کمک  کنند .

دندان قروچه می تواند یک عارضه جانبی از اختلالات عصبی مانند بیماری هانتینگتون و بیماری پارکینسون باشد.

استرس یکی از عوامل بروز دندان قروچه

اگر عامل دندان قروچه شما استرس باشد ، این مهم است که برای شناسایی عوامل استرس زا سعی و تلاش کنید و  راهی برای استراحت شبانه خود پیدا کنید.

انواع خاصی از داروهای روانی ، از جمله داروهای ضد افسردگی همچنین می توانند به برطرف کردن مشکل خاص شما برای از بین بردن عوامل دندان قروچه کمک کند.

براکسیسم

سایش دندان ها ی کودک به روی هم ( براکسیسم ) به طور معمول اغلب در شب ها دیده می شود.

برای کودکانی که براکسیسم دارند درمان خاصی در نظر گرفته نشده است با بزرگ شدن کودک این عارضه خود به خود بهبود پیدا می کند.

اما در صورتی که این دندان قروچه باعث سایش دندان ها ی کودک می شود نایت گارد را خانواده کودک شبها باید در دهان کودک جا گذاری کنند تا از آسیب به مینای دندان کودک جلوگیری به عمل بیاید.