اين اختلال در بر گيرنده كودكاني است كه از دستورها اطاعت نمي كنند ، از لحاظ هيجاني تحريك پذير و خشن هستند ، پيوسته از يك فعاليت به كار ديگري مي پردازند بدون اينكه هيچ يك را به سر انجام برسانند ، تمركز و توجه در كارها و يا فعاليتها و بازيها در اين كودكان پايدار نيست ، اغلب به نظر مي رسد كه حواسشان جاي ديگري است و يا گوش نمي دهند و اينطور به نظر مي رسد كه آنچه را كه گفته شده است نشنيده اند ، اكثر اين كودكان بد اخلاق ، ستيزه جو ، نافرمان و پرخاشگر هستند و با كودكان ديگر ميانه خوبي ندارند و به طور كلي لجوج ، رياست طلب و بي انضباط هستند ، رفتارهاي غير قابل پيش بيني انجام مي دهند ، مرتب در حرف ديگران مي پرند ، اشيا را از ديگران مي قاپند و به چيزهايي دست مي زنند كه اجازه آن را ندارند.
تعریف بیش فعالی:
بیش فعالی که به اختصار ADHD خوانده می شود نوعی اختلال شایع است که حدود هشت تا ۱۰ درصد کودکان را مبتلا می کند.برای دانستن تفاوت بین بیش فعالی و اوتیسم مقاله (اوتیسم | علائم بیماری اوتیسم در کودکان) را بخوانید. این بیماری در پسران شایعتر از دختران است که هنوز دلیل اصلی آن مشخص نشده است. ویژگی های اولیه بیش فعالی از سال های اولیه رشد یعنی قبل از ورود به مدرسه شروع می شود.
انواع کودکان بیش فعال:
بیش فعالی دارای ویژگی های بارزی است که شامل پرتحرکی، کمبود توجه و تمرکز، بروز اعمال ناگهانی و غیرقابل پیش بینی می شود. این اختلال سه نوع است؛
اختلال اول: در گونه اول که کودک فقط در توجه و تمرکز مشکل دارد.
اختلال دوم: در نوع دوم فقط پرتحرکی دیده می شود و بالاخره نوع ترکیبی که کودک هم پرتحرک است و هم مشکل توجه و تمرکز دارد این اختلال در کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده مشاهده می شود.
اختلال سوم: معمولا اختلال از سه سالگی به بعد تشخیص داده می شود. کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اکثرا پرتحرک هستند و دست ها و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند؛ کم خواب، کم غذا هستند و زیاد گریه می کنند.
- قطع پی‌درپی گفت‌وگو و مکالمه بزرگ‌ترها
- پاسخ دادن به سؤال، پیش از آنکه جمله‌ی سؤال‌کننده به پایان برسد.
- بی‌صبری و بی‌تحملی شدید طوری که هر آنچه طلب کرد، باید در همان لحظه آن را دریافت کند.
- پرحرفی
- مدام در حال حرکت و جنب‌و‌جوش بودن
- بی‌صبری و نداشتن تحمل برای ایستادن در صف و رعایت نوبت
- عصبی و حساس بودن و مرتب پایین و بالا پریدن
- هل دادن بقیه‌ی کودکان
- برهم زدن بازی بقیه
- انجام تکلیف‌های مدرسه بدون توجه و دقت
- «قاپیدن» وسایل و اسباب‌بازیهای کودکان دیگر
- نداشتن مهارتهای لازم در برقراری ارتباط‌های اجتماعی با دیگران
- گم‌کردن وسایل شخصی
- از این شاخه به آن شاخه پریدن
تشخیص بیش فعالی
تشخیص بیش فعالی با یک آزمون خاص امکانپذیر نیست. مجموعه ای از این علائم باید (حداقل در مدت شش ماه) مورد بررسی قرار بگیرد. کودک این موارد را معمولا قبل از هفت سالگی نشان می دهد. همچنین کودکی که دارای این نشانه هاست با رفتارهایش اطرافیان خود را در محیط های مختلفی مانند مدرسه یا خانه دچار مشکل می کند و حتی با گروه دوستان و همسالان خود نیز به راحتی کنار نمی آید.
اين كودكان وقتي كه بزرگتر مي شوند در كارهاي گروهي مشكل دارند و در مدرسه نمي توانند يكجا آرام بگيرند به طور مكرر از جاي خود بلند مي شوند و يا از ميز آويزان مي شوند. بيش فعالي ممكن است به صورت بر قراري ، ناآرامي در جاي خود ، دويدن ، جهيدن و بالا و پايين پريدن در موقعيتهاي نامربوط ، ناتواني در ساكت ماندن و يا بيش از حد حرف زدن نيز نمود مي يابد.
اين كودكان معمولا در نوباوگي علائمي از خود نشان مي دهند مانند : خواب كم و گريه زياد دارند ، به نور و صدا و حرارت و ساير تغييرات محيطي به سرعت به گونه اي غير عادي پاسخ مي دهند ، مرتب در حال جلو و عقب كردن خودشان هستند ، معمولا در آغوش مادر آرام نمي گيرند و جيغ مي زنند و لگد مي اندازند و حتي در گرفتن پستان مادر هم مشكل دارنددر اين نوع اختلال ممكن است بر اثر بالا رفتن سن كودك ، مسئله خود به خود حل شود اما اين كودكان اگر به حال خود گذاشته شوند در بزرگسالي رفتارهاي ضد اجتماعي از خود نشان مي دهند.
اكثر اين كودكان از هوش بالا برخوردارند و كارهايي كه انجام مي دهند غير مترقبه و ناگهاني است و خطر را احساس نمي كنند.
به طور كلي مي توان گفت الگوي پايدار اين اختلال كمبود تمركز و توجه ، بيش فعالي و پرخاشگري است ، البته بايد اين خصوصيات حداقل به مدت شش ماه در كودك ثابت باشد تا بتوانيم بگوييم كه كودك دچار اين اختلال شده است.
علل ايجاد اين اختلال هنوز به طور قطعي ناشناخته است ، عوامل متعددي از قبيل وراثت ، مشكلات و مسائل در هنگام تولد ، عوامل عصب شناختي ، حساسيت غذايي و متغيرهاي محيطي مطرح شده است اما هيچ يك تاييد و يا رد نشده اند. پژوهشها حاكي از آن است كه پسران بيشتر از دختران به اين اختلال مبتلا مي شوند.
رژیم غذایی بیش فعالی چیست؟
این رژیم شامل غذاهایی است که می خورید و مکملهای غذایی که ممکن است مصرف کنید. در حالت ایده آل، عادت های غذایی شما به بهبود عملکرد مغز کمک می کند و علائم را کاهش می دهد، مانند بی حوصلگی و عدم تمرکز. شما ممکن است در مورد این گزینه هایی که می توانید بر روی آن تمرکز داشته باشید بشنوید:
تغذیه عمومی
فرض این است که برخی غذاهائی که می خورید ممکن است علائم شما را بهتر یا بدتر کند. ممکن است بعضی از چیزهایی که می خورید باعث بهبود علائم شما نشوند.
رژیم مکمل
با استفاده از این برنامه، ویتامین ها، مواد معدنی یا سایر مواد مغذی را اضافه کنید. ایده این است که این مواد مغذی را نمی توانید از طریق آنچه می خورید دریافت کنید.
حذف رژیم های غذایی
این قسمت شامل غذاهایی است که باعث بدتر شدن علائم شما می شود.
اصول رژیم غذایی کودک بیش فعالی
باید ها و نباید های رژیم غذایی کودک بیش فعال:
رژیم های بیش فعالی زیاد مورد تحقیق قرار نگرفته اند. داده ها محدود است و نتایج ترکیب می شوند. با این حال، بسیاری از متخصصان سلامت فکر می کنند که آنچه که می خورید و نوشیدید ممکن است در کمک به نشانه ها نقش داشته باشد. یکی از متخصصان، ریچارد سون، MD، می گوید که آنچه برای مغز مفید است، احتمالا برای بیش فعالی خوب است. ممکن است بخواهید موارد زیر را بخورید:
رژیم غذایی با پروتئین بالا
لوبیا، پنیر، تخم مرغ، گوشت و آجیل می تواند منبع خوبی از پروتئین باشد. خوردن این نوع غذاها در صبح و برای تنقلات بعد از مدرسه مفید است. این مواد غذایی ممکن است به بهبود تمرکز کمک کند و احتمالا باعث می شود داروهای بیش فعالی به مدت طولانی عمل کند.
مصرف کمتر کربوهیدرات ساده
کاهش این غذاها: آب نبات، شربت ذرت، عسل، شکر، محصولات ساخته شده از آرد سفید، برنج سفید و سیب زمینی بدون پوست.
کربوهیدرات های پیچیده تر
اینها کربوهیدارت های خوب هستند. مصرف سبزیجات و برخی از میوه ها، از جمله پرتقال، نارنگی، گلابی، گریپ فروت، سیب و کیوی. این نوع غذا را در شب بخورید و ممکن است به خواب شما کمک کند.
اسیدهای چرب امگا ۳ بیشتر
می توانید امگا ۳ را در تن ماهی، ماهی قزل آلا و دیگر ماهی های سفید سرد پیدا کنید. گردو، آجیل برزیلی، و روغن زیتون و کلزا نیزغذاهای است که دارای امگا ۳ است. شما همچنین می توانید مکمل اسید چرب امگا ۳ را مصرف کنید. FDA یک ترکیب امگا را به نام Vayarin به عنوان بخشی از استراتژی مدیریت بیش فعالی تایید کرده است.
مکمل های غذایی
بعضی از کارشناسان توصیه می کنند که افراد مبتلا به بیش فعالی روزانه ۱۰۰٪ ویتامین و مواد معدنی مصرف کنند. با این حال، متخصصان تغذیه دیگر فکر می کنند افرادی که رژیم غذایی نرمال و متعادل را می خورند نیازی به مکمل های ویتامین یا مواد مغذی ندارند. آنها می گویند هیچ شواهدی علمی وجود ندارد که مکمل های ویتامین یا مواد معدنی برای همه کودکان مبتلا به اختلال کمک می کنند. در حالی که یک مولتی ویتامین ممکن است خوب باشد زمانی که کودکان، نوجوانان و بزرگسالان رژیم های متعادل را مصرف نکنند، مگا دوز ویتامین ها می توانند سمی باشند. بنابراین از آنها اجتناب کنید. علائم بیش فعالی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اگر شما در حال مصرف مکمل هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
