پوسیدگی های درمان نشده و در بعضی مواقع هم ضربه به دندان های شیری، باعث عفونت می شوند، عفونت ها به سرعت در کودکان پیشرفت کرده گاهی باعث دهیدراتاسیون کودک می شود.
پوسیدگی های درمان نشده و در بعضی مواقع هم ضربه به دندان های شیری، باعث عفونت می شوند، عفونت ها به سرعت در کودکان پیشرفت کرده گاهی باعث دهیدراتاسیون کودک می شود.
عوارض عفونت دندان کودکان
عفونت دندان ها در فک بالا منجر به درگیری چشم و بافت های اطراف آن و در فک پایین هم ممکن است باعث مشکلات تنفسی و مشکل در باز شدن دهان (ترسیموس) شود.
دکتر بحرالعلومی، عوامل ایجاد کننده پوسیدگی را میکروب های پوسیدگی زا، دندان ها و بزاق فرد، مواد قندی و نشاسته ای و عامل زمانی ذکر کرد و اظهار داشت: هر چهار عامل، زنجیره ای را تشکیل می دهند که منجر به پوسیدگی می شود.
نقش پر رنگ عوامل محیطی در ایجاد پوسیدگی
این استاد دانشکده دندانپزشکی یزد در پاسخ به سوالی در مورد میزان نقش وراثت در عفونت دندان کودکان هم گفت: مطالعات، نشان می دهد که اثر عوامل محیطی بسیار قوی تر از توارث در ایجاد پوسیدگی ها هستند. این متخصص دندان نوزادان و کودکان یادآورشد: عفونت ها در مواردی ممکن است انتشار خونی یافته و در نهایت منجر به عفونت نورولوژیک شود.
ضرورت مراجعه به دندانپزشک تا یک سالگی
وی به والدین توصیه کرد برای جلوگیری از پوسیدگی های زودرس دوران کودکی (پوسیدگی شیشه شیر)، به محض رویش دندانها، تمیز کردن و مسواک زدن را شروع نمایند و تعداد دفعات مصرف شیر و یا مایعات شیرین را هنگام خواب و در خواب به حداقل برسانند .
بحرالعلومی اضافه کرد: همچنین از یک سالگی برای معاینه به دندانپزشک کودکان مراجعه نمایند، از 3 سالگی هم فلوراید تراپی را سالی 2 تا سه بار در مطب انجام دهند، البته اگر پوسیدگی های زودرس در دندان ها وجود داشته باشد باید فلوراید تراپی زودتر شروع شود.
به گفته وی در سن 6 تا 7 سالگی، زمان رویش اولین آسیاهای دائمی است که این دندانها را اصطلاحا دندان 6 می گویند و در انتهای فک در پشت دندانهای شیری رویش می نمایند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: برای شیارپوش (فیشور سیلانت) این دندانها به دندانپزشک مراجعه نمایند و حداقل سالی دو بار کودک خود را برای معاینات دوره ای دندانها نزد متخصص ببرند.
شیوع پوسیدگی دندان کودکان یزدی بعلت مصرف مواد قندی
متخصص دندان کودکان و اطفال افزود: به نظر میرسد شیوع پوسیدگی در استان یزد به علت مصرف مواد قندی و شیرینیجات، عدم مراجعه به موقع والدین به دندانپزشک و اهمیت ندادن به دندانهای شیری نسبتا بالاتر از سایر نقاط کشور باشد.
نقش مخرب باورهای نادرست بر دندان کودکان
وی به برخی باورهای نادرست که منجر به تشدید عفونت های دندان نوزادان و کودکان منجر می شود اشاره کرد و گفت: شیری بودن دندانها و کمی سن کودک موجب می شود با اصطلاحاتی چون 'صبر کنیم تا بزرگتر شود، دندان شیری که پر نمی کنند یا دندان شیری که عصب و ریشه ندارد' روبرو شویم.
به گفته او همه اینها صرفا در جهت وخیم تر شدن اوضاع، عمل نموده و تا ایجاد آبسه دندان پیش خواهد رفت.
بحرالعلومی تصریح کرد: با این باورهای نادرست، بعضی مواقع کودک را به تحمل درد و رنج غیر ضروری و غیر قابل درمان مجبور نموده ایم .
اهمیت مراجعه به هنگام به دندانپزشک
وی محدوده سنی دندانپزشکی کودکان را از دوره نوزادی تا پایان نوجوانی اعلام کرد و یاد آور شد: اولین ملاقات دندانپزشکی نوزاد باید حداقل تا یک سالگی صورت گیرد.
به گفته این متخصص، این دیدار زودهنگام به دندانپزشک و والدین اجازه می دهد در مورد راه های برقراری بهداشت دهانی عالی قبل از ایجاد مشکل جدی گفتگو کنند.
تفاوت دندانپزشکی کودکان و بزرگسالان
خانم بحرالعلومی اظهار داشت: اساس انجام کار دندانپزشکی برای کودکان ، توانایی هدایت آنها برای کسب تجربیات دندانپزشکی و بوجود آوردن نگرش مثبت نسبت به این بخش است.
وی تفاوت عمده بین درمان دندان کودکان و بزرگسالان را در ایجاد رابطه دانست و گفت: در بزرگسالان، رابطه بین دندانپزشک و خود بیمار است اما درمان کودکان، متکی به رابطه بین دندانپزشک، بیمار، والدین یا مراقب اوست و در واقع یک مثلث درمانی در اینجا وجود دارد.
اهمیت تغذیه مادر و نوزاد
این استاد دانشکده دندانپزشکی با اشاره به اینکه تغذیه مادر در دوران جنینی بر سلامت دندانهای نوزاد، تاثیرگذار است اظهار داشت: مادران در دوران نوزادی و کودکی باید فرزند خود را از نظر تغذیه و بهداشت دهان، تحت مراقبت قرار دهند.
به گفته وی همچنین در کودکان نوپا، مادران باید برای پیشگیری از ضربه و شکستگی دندانها و فک، وقت بیشتری صرف نمایند ضمن آنکه استفاده از اقدامات پیشگیری مثل فیشورسیلانت و فلوراید و مراجعه به موقع به دندانپزشک و ترمیم دندانهای شیری را هم در دستور کار خود قرار دهند.
سن شروع مسواک در کودکان
وی گفت: فعالیت های حذف پلاک و تمیز کردن دندانها همزمان با رویش دندان های شیری باید توسط والدین با گاز یا پارچه مرطوب انجام شود.
بحرالعلومی در مورد سن شروع استفاده از مسواک و نخ دندان هم اظهار داشت: تا 2 سالگی با مسواک انگشتی و بدون خمیر دندان، 3 تا شش سالگی، مسواک و خمیر دندان به اندازه دانه نخود ضمن آنکه در این سن باید از نخ دندان نیز استفاده شود و مسواک زدن و نخ دندان باید توسط والدین انجام گیرد.
به گفته او از 6 تا 12 سالگی باید کم کم مسئولیت مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به عهده خود کودک گذاشته شود و البته والدین هم نظارت کنند.
چگونه کودک را برای درمان های دندانپزشکی آماده کنیم؟
وی تصریح کرد: روش های گوناگونی برای آماده سازی کودک وجود دارد که از جمله معرفی وسائل دندانپزشکی با زبان کودکانه ، روش الگوسازی، منحرف کردن حواس کودک، شروع کردن درمان با درمانهای ساده و دادن جایزه است.
این متخصص با بیان اینکه دندانپزشکی که برای کودکان کار می کند باید بردباری بیشتری داشته باشد و وقت بیشتری را صرف نماید اضافه کرد: دندانپزشک باید نوآوری داشته و این روش ها را ارتقا دهد.
به گفته وی برخی کودکان به هیچ یک از این روش ها پاسخ نمی دهند که دلیل آن سن بسیار پایین کودک، اضطراب بیش از حد و معلولیت های ذهنی جسمی است که در این موارد از ارامبخشی و بیهوشی استفاده می شود.
بحرالعلومی یادآور شد: در این موارد دندانپزشک کودکان باید با پزشک متخصص کودکان و متخصص بیهوشی هم مشاوره نماید ، آرامبخشی در مطب، ممنوع است و حتما باید در کلینیک های مجاز انجام شود.
وی تصریح کرد: متاسفانه در بسیاری از شهرها از جمله شهر یزد شاهد این هستیم که از اصطلاح دندانپزشکی در خواب استفاده می شود و والدین تصور می کنند که یک خواب معمولی است در حالی که داروهایی که استفاده می شود همان داروهای بیهوشی بوده و امکان آپنه و برونکو اسپاسم و لارنگو اسپاسم وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه بی حسی کودکان و بزرگسالان تفاوتی ندارد گفت: با توجه به وزن کودک باید مقدار لازم را محاسبه نمود و تزریق کرد، حتی در کم سن ترین بیمار نیز می توان آمپول بی حسی استفاده کرد.
حضور یا عدم حضور والدین در اتاق دندانپزشک
بحرالعلومی یادآور شد: اکثریت دندانپزشکان کودکان به والدین اجازه حضور در اتاق کار را می دهند، حضور والدین می تواند باعث اطمینان خاطر کودک و والدین شود و محروم کردن والدین از حضور در اتاق کار به دلایلی مثل دخالت والدین، محدودیت در تعاملات کودک با دندان پزشک و راحتی خود دندانپزشک است.
به گفته او این مسئله بر مبنای سیاست مطب و تصمیم گیری فردی خود دندانپزشک است و دندانپزشکانی که این اجازه را نمی دهند باید مزایا و معایب را برای والدین توضیح دهند.
اهمیت نقش دندان های شیری در دهان کودک
وی، متخصص دندان کودکان را متخصص دهان آنها هم دانست و در مورد نقش دندان های شیری در دهان نوزاد، اضافه کرد: دندان های شیری در زیبایی، تکلم، تغذیه ،حفظ فضا و پیشگیری از عادت های زبانی نقش داشته، همچنین هدایت رویش دندانهای شیری را بر عهده دارد.
هزینه دندانپزشکی کودکان، بیشتر از بزرگسالان است
این متخصص دندان اطفال با بیان اینکه معمولا هزینه های دندانپزشکی کودکان از بزرگسالان به علت صرف وقت بیشتر، بالاتر است به دوره های آموزش دندانپزشکی کودکان اشاره کرد و افزود: دوره تخصصی این رشته یک دوره سه ساله است که فرد پس از دوره عمومی، تجربیات و مهارت های لازم برای درمان پزشکی کودکان را آموزش می بیند.