نهفتگی دندان کودک

دندان نهفته در کودکان

هنگامی که دندان به طور کامل از لثه و استخوان بیرون نمی‌زند و بخشی از آن در زیر لثه باقی می‌ماند، به آن دندان نهفته یا نیمه نهفته گفته می‌شود. در صورتی که بخشی از دندان از لثه بیرون زده باشد به آن دندان نیمه نهفته و در صورتی که هیچ بخشی از آن از لثه خارج نشده باشد به آن نهفته گفته می‌شود. در دوران نوزادی دندان‌ها شروع به بیرون زدن از لثه می‌کنند. به دندان‌هایی که در این سن بیرون می‌زنند دندان شیری گفته می‌شود. در حدود شش یا هفت ‌سالگی فرایند جایگزینی دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی شروع می‌شود و دندان‌های دائمی شروع به بیرون زدن از لثه می‌کنند. با این حال گاهی اوقات عواملی باعث می‌شوند دندان نتواند به طور کامل از لثه خارج شود. نهفتگی دندان معمولا در دندانهای عقل اتفاق می‌افتد. دندان عقل عقبی ترین دندان در دهان و آخرین دندانی است که رشد می‌کند. از آنجایی که دندان عقل یک دندان آسیاب بزرگ محسوب می‌شود به آن آسیاب یا مولر سوم نیز گفته می‌شود. زمان بیرون زدن دندانهای عقل حدود ۱۷ تا ۲۱ سالکی است. در بسیاری از موارد دندان از استخوان خارج شده است اما در بافت لثه گیر کرده اما گاهی اوقات نیز ممکن است دندان در داخل استخوان گیر کرده باشد. ما در کلینیک دکتر فدرا یوسف پور بهترین دندانپزشکی کودکان در کرج آماده ی خدمت رسانی به شما والدین عزیز جهت درمان دندان نهفته کودکان دلبندتان می باشیم.

عوامل نهفته شدن دندان کودک

متداول ترین علت نهفتگی دندان کمبود فضا در قوس دندانی و شلوغی فضا است. به همین علت معمولاً دندانهای عقل که آخرین دندان در حال رشد هستند با کمبود فضا مواجه شده و نهفته می‌مانند. علت کمبود فضا ممکن است کوچک بودن فک یا بزرگ بودن دندان‌ها باشد. در چنین شرایطی دندان‌ها هنگام بیرون زدن ممکن است چرخیده یا انحراف پیدا کنند یا تلاش کنند از جای دیگری بیرون بزنند. گاهی اوقات نیز موانعی بر سر راه بیرون زدن دندان‌ها جا دارد.

نهفتگی دندان ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد:

• کمبود فضای کافی در فک: اگر فک کودک کوچک باشد یا دندان‌ ها به‌ صورت نامنظم رشد کنند، ممکن است دندان جدید نتواند بیرون بیاید.
• وجود دندان اضافی (سوپرنومری): گاهی دندان‌ های اضافی مانع رشد دندان اصلی می‌ شوند.
• عفونت یا ضربه به ناحیه فک: آسیب‌ های فیزیکی می‌ توانند مسیر رشد دندان را مختل کنند.
• ژنتیک و وراثت: نهفتگی دندان ممکن است در خانواده سابقه داشته باشد.
• کیست یا تومورهای کوچک: در موارد نادر، وجود ضایعات در استخوان فک مانع رشد دندان می‌ شود.
• تاخیر در افتادن دندان شیری: اگر دندان شیری دیر بیفتد، دندان دائمی ممکن است نتواند جایگزین شود.

انواع دندان های نهفته

دندان‌ های نهفته به دندان‌ هایی گفته می‌ شود که به دلایل مختلف قادر به رویش کامل در دهان نیستند و در داخل لثه یا استخوان فک باقی می‌ مانند. انواع مختلفی از دندان‌ های نهفته وجود دارد که بسته به موقعیت و شرایط رشد آن‌ ها دسته‌ بندی می‌ شوند.

1. دندان عقل نهفته یکی از رایج‌ ترین انواع دندان‌ های نهفته، دندان عقل است که معمولاً به دلیل کمبود فضای کافی در فک، نمی‌ تواند به‌طور کامل رشد کند. این دندان ممکن است به‌ صورت نهفته کامل (کاملاً زیر لثه) یا نیمه‌ نهفته (بخشی از آن بیرون آمده) باشد.
2. دندان نیش نهفته دندان‌ های نیش فک بالا نیز ممکن است دچار نهفتگی شوند. این مشکل معمولاً به دلیل نامرتبی دندان‌ ها، کمبود فضای فک یا رشد نادرست دندان رخ می‌ دهد. درمان این نوع نهفتگی اغلب شامل ارتودنسی یا جراحی است.
3. دندان‌ های آسیاب کوچک نهفته گاهی دندان‌ های آسیاب کوچک (پره‌ مولرها) در فک پایین دچار نهفتگی می‌ شوند. این نوع نهفتگی کمتر رایج است اما می‌ تواند باعث مشکلاتی مانند نامرتبی دندان‌ ها و درد فک شود.
4. دندان‌ های شیری نهفته در برخی کودکان، دندان‌ های شیری به‌طور کامل نمی‌ افتند و در داخل لثه باقی می‌ مانند. این مشکل می‌ تواند مانع از رویش دندان‌ های دائمی شود و نیاز به درمان دندانپزشکی دارد.

روش درمان نهفتگی دندان کودکان

روش‌ های درمانی شامل جراحی برای خارج کردن دندان نهفته، ارتودنسی برای هدایت دندان به موقعیت مناسب و درمان‌ های ضدالتهابی و آنتی‌ بیوتیکی برای کنترل عفونت هستند. اگر دچار علائم دندان نهفته هستید، بهتر است با یک دندانپزشک مشورت کنید. درمان دندان نهفته روند خاص به خود را دارا می باشد که به طور کلی به شرح زیر می توان بیان کرد:

•  در ابتدا جهت بازکردن و ایجاد فضای کافی برای دندان نهفته اقدام می شود. در این مواقع با بازکننده کام یا اکسپندر می توان کام را وسیع کرد. در برخی مواقع نیز می توان با کشیدن دندان نیش شیری فضای مناسب را برای دندان دائمی باز کرد.
• در مواردی نیز ممکن است نیاز به جراحی لثه یا ژنژیوکتومی می باشد تا دندان نهفته نمایان شود و برای درمان های بعدی اقدام شود.
•  با انجام ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی و با نمایان شدن دندان نهفته می توان دندان را به جایگاه اصلی خود بازگرداند.
•  در صورتی که با باز شدن ناحیه فک، دندان به جایگاه خود هدایت نشود، درمان های دیگری توسط متخصص انجام خواهد شد.

عوارض دندان نهفته

دندان نهفته می‌ تواند مشکلات مختلفی برای فرد ایجاد کند، به‌ ویژه اگر درمان نشود. برخی از عوارض دندان نهفته شامل موارد زیر هستند:

• درد و ناراحتی : دندان نهفته ممکن است باعث درد شدید در فک، گوش و حتی سردرد شود. این درد معمولاً به دلیل فشار دندان نهفته بر روی اعصاب و دندان‌ های مجاور ایجاد می‌ شود.
• التهاب و عفونت لثه: نهفتگی دندان می‌ تواند منجر به التهاب و عفونت لثه شود. در برخی موارد، عفونت ممکن است به سایر نواحی دهان و حتی گلو گسترش یابد، که نیاز به درمان فوری دارد.
• فشردگی و نامرتبی دندان‌ ها: دندان نهفته می‌ تواند باعث فشار بر دندان‌ های مجاور شود و منجر به نامرتبی دندان‌ ها گردد. این مشکل به‌ ویژه در دندان‌ های نیش و عقل دیده می‌ شود و ممکن است نیاز به ارتودنسی داشته باشد.
• ایجاد کیست یا تومور: در برخی موارد، دندان نهفته ممکن است باعث تشکیل کیست در اطراف خود شود. این کیست‌ ها می‌ توانند به استخوان فک آسیب برسانند و در موارد نادر، به تومور تبدیل شوند که نیاز به جراحی دارد.
• پوسیدگی دندان‌ های مجاور: به دلیل دشواری در تمیز کردن دندان نهفته، احتمال تجمع پلاک و باکتری در اطراف آن افزایش می‌ یابد. این موضوع می‌ تواند باعث پوسیدگی دندان‌ های مجاور شود و نیاز به درمان داشته باشد.
• مشکلات در جویدن و صحبت کردن: در برخی موارد، دندان نهفته ممکن است باعث مشکلاتی در جویدن غذا یا حتی صحبت کردن شود. این مشکل به‌ ویژه زمانی رخ می‌ دهد که دندان نهفته در موقعیت نامناسبی قرار گرفته باشد.

روش های تشخیص نهفتگی دندان

تشخیص نهفتگی دندان معمولاً توسط دندان‌ پزشک کودکان یا متخصص ارتودنسی انجام می‌ شود. روش‌ های رایج عبارت‌ اند از:

1. معاینه بالینی: بررسی وضعیت دندان‌ ها و لثه‌ ها
2. رادیوگرافی (عکس‌برداری): استفاده از تصاویر اشعه ایکس برای مشاهده موقعیت دندان نهفته
3. پانورامیک یا CBCT: تصویربرداری دقیق سه‌ بعدی برای بررسی عمق و زاویه دندان نهفته