تعداد دندان هاي شيري در هر فك 10 عدد و مجموعاً 20 عدد مي باشد. اين دندان ها از سنين حدود شش ماهگي شروع به رويش مي نمايند و بين سنين 2تا 3 سالگي، رویش دندانهاي شيري كامل مي شود. بايد توجه داشت كه تا 6 سالگي فقط دندانهاي شيري در دهان وجود دارد.
جايگزيني دندان هاي شيري با دندان دائمي
از شش سالگي تا دوازده سالگي دوراني است كه دندانهاي شيري به تدريج افتاده و دندانهاي دائمي جايگزين آن مي شوند. رعايت نكات بهداشتي و مراقبت هاي لازم در اين دوران اهميت ويژه اي دارد.
دندان هاي دائمي
تعداد دندان هاي دائمي در هر فك تكامل يافته معمولاً 16 عدد و مجموعاً در دو فك 32 دندان مي باشد. اولين دندان دایمی در شش سالگي بلافاصله در پشت دومين آسياي شيري در دهان ظاهر مي شود كه به نام دندان شش سالگي ناميده شده است و بسياري از والدين ممكن است اين دندان را با آسياي شيري اشتباه نمايند.
مراقبت از دندان هاي شيري
اين باور غلط را كه دندانهاي شيري موقتی بوده و اهميتي ندارند بايد فراموش كرد. دندانهاي شيري علاوه بر وظيفه جويدن، كمك به تكلم وزيبايي، وظيفه مهم نگهداري فضاي لازم براي رويش دندانهاي دائمي را نيز بر عهده دارند. براي رويش صحيح دندان هاي دائمي هر يك از دندانهاي شيري تا زمان بخصوصي بايستي در دهان حفظ ونگهداري شوند تا در حقيقت نقش راهنما را براي رويش دندانهاي دائمي جانشين خود ايفا نمايند.
پيشگيري از پوسيدگي دندانهاي كودكان
در دوران شيرخوارگي پس از هر بار شير دادن بايستي مقداري آب به كودك داد تا بقاياي شير از دهان كودك تميز شود و يا با يك قطعه گاز استريل دندانهاي كودك را تميز كرد.حتي الامكان در هنگام خواب شيشه شير يا پستان مادردر دهان نوزاد باقي نماند.شير به هيچ عنوان نبايد با قند، شكر، نبات و يا عسل شيرين شود. بهتر است جهت تغذيه كودك پس از 5/1 سالگي بجاي شيشه شير از ليوانهاي مخصوص استفاده كرد. كودك را از مصرف مواد قندي بخصوص بين وعده هاي غذايي باز داريم. مصرف مواد مورد نياز خوراكي شيرين بايد درانتهاي وعده هاي غذايي گنجانده شوند. از مصرف شيريني هاي چسبنده مانند شكلات، آب نبات، سوهان، گز و آدامسهای حاوی قند مخصوصاً در بين وعده هاي غذايي اجتناب نموده، بهتر است در فواصل بين غذاها از ميوه ها و سبزيجات تازه استفاده نمود.
نقش تغذيه در سلامت دندان ها
قبل از تولد
سوء تغذيه مادر و كمبود موادي از قبيل آهن، كلسيم، فسفر، ويتامين هاي A-C-D و پروتئين در طي بارداري، ميتواند در استحكام دندانهاي نوزاد اثر قابل توجهي داشته باشد.
پس از تولد
كمبود مواد مغذي نظير پروتئين، كلسيم، فسفر و ويتامين هاي A-C-D و همينطور استفاده ازبعضي داروها، بروز بيماريهاي تب زا و عفوني می تواند تاثير زيادي در ايجاد اختلال ساختمانهاي دندان داشته باشد.
بعد از 2 سالگي
كودك بايد حداقل روزي 2 ليوان شير بنوشد و در طي دوران رشد فعال و نوجواني آن را به 3 ليوان افزايش دهد.
روش مسواك زدن دندان ها در كودكان
در دوران شير خوارگي والدين بايستي سطوح دندانها را به كمك گاز استريل تميز نمايند. سپس در سن دو تا سه سالگي با استفاده از مسواك بسيار نرم و كوچك سطوح مختلف دندانها توسط والدين مسواك زده شود. در سن حدود 6يا 7 سالگي عمل مسواك زدن توسط خود كودك انجام مي گيرد.اندازه مسواك بايستي كوچك با موهاي بسيار نرم و مقدار خمير دندان مصرفي بسيار كم باشد ( حدوداً به اندازه يك نخود. بهتر است در كودكان خردسال كه فقط داراي دندانهاي شيري هستند با روش ساده تر (مثل روش مسواك زدن افقي ) آموزش را شروع كنيم.
در روش افقي موهاي مسواك به طور افقي قرار مي گيرد و با حركات افقي جلو، عقب، چپ و راست هر يك يا دو دندان مسواك زده مي شود. در سنين بالاتر كه كودك قادر است روش بهتري را به كار بندد، از روش مسواك زدن بزرگسالان استفاده مي كند.استفاده از نخ دندان از وقتي كه دندانها با هم تماس نزديكي پيدا كنند يعني بين 3-2 سالگي توسط والدين براي طفل ضروري به نظر مي رسد. از 8 سالگي بچه ها مي توانند خودشان اين عمل را انجام دهند.در كودكان زير 5-4 سال كه هنوز قادربه خالی کردن دهان نيستند، بهتر است براي جلوگيري از بلع خمير دندان، مسواك زدن را بدون خميردندان انجام داد.
دندانپزشك کودکان در کرج
دندانپزشکی کودک در کرج
دکتر فدرا یوسف پور
متخصص دندانپزشکی کودکان