گروه مقاله : مقالات دندانپزشکی
تاريخ انتشار : 1398/06/26 - 14:39
كد :101
برخی از مشکلات دهان و دندان به علت ناهنجاری های ژنتیکی در فرد مبتلا رخ می دهد. این ناهنجاری ها از والدین به فرزند ارث می رسد و کاملا احتمالی است.
ناهنجاری شکاف لب و شکاف کام
شایع‌ترین نوع تغییر شکل در کرانیوفاشیال، شکاف در لب و کام است. جوش‌خوردگی ناقص لب و یا کام می‌تواند به تنهایی و یا بخشی از یک سندرم ارثی باشد. سابقۀ خانوادگی شکاف (لب و کام) شانس به ارث بردن این اختلال را افزایش می‌دهد.شکاف لب و یا "لب شکری" معمولاً در یک طرف و اغلب در سمت چپ ظاهر می‌شود. شکاف در دو طرف و یا شکاف دوطرفه کمتر شایع است. شکاف ناقص، کوتاه است و نزدیک سوراخ بینی متوقف می‌شود. شکاف کامل سوراخ بینی را نیز شامل می‌شود. هر دو نوع شکاف اغلب دربرگیرندة کام است و اصولاً یک بیمار با شکاف کام/لب دارای نقص در سقف دهان و شکافی در سوراخ بینی است.
ناهنجاری انودونتیا ( بی دندانی )
انودونتیا که بی‌دندانی مادرزادی نیز نامیده می‌شود نوعی بیماری ارثی است که در آن یک یا چند دندان دائمی تکامل نمی‌یابند، هرچند دندان‌های شیری معمولاً بیرون می‌آیند. انودونتیا ممکن است شامل عدم وجود کل دندان‌ها / Total Anodontia و یا تنها برخی از دندان‌ها / Hypodontia باشد.
هیپودونتیا در مردان شایع‌تر است. بروز این بیماری در میان جمعیت‌های مختلف متفاوت است. دندان مولر سوم، لترال فک بالا و فک پایین و پرمولر دوم فک پایین دندان‌هایی هستند که اغلب موفق به بیرون آمدن نمی‌شوند.
ناهنجاری املوژنز ایمپرفکتا و دنتینوژنز ایمپرفکتا
اختلالی ارثی است که موجب شکل‌گیری ناقص مینای دندان (سطح سخت پوشش تاج دندان) می‌شود.
املوژنز ایمپرفکتا یا موجب بروز اختلال در سخت شدن (مینرالیزه شدن یا معدنی شدن) مینای دندان، و یا باعث کاهش تشکیل مینای دندان از میزان طبیعی می‌شود.
دنتینوژنز ایمپرفکتا اختلالی ژنتیکی است که باعث شکل‌گیری ناقص عاج دندان می‌شود. مواد معدنی، تشکیل دهندۀ بیشتر ساختار دندان هستند. عاج معیوب موجب پوسته پوسته شدن مینای سالم پوشانندة آن می‌شود.
هر دوی این بیماری‌ها می‌توانند دندان‌های شیری و دائمی را تحت تأثیر قرار دهند و باعث ضعیف و حساس شدن دندان‌ها نسبت به دما و فشار و نیز موجب مستعد شدن آنها به ابتلا به فرسایش سریع شوند.
ناهنجاری دندان‌های اضافی
دندان‌های دائمی اضافی‌یی هستند که ممکن است بیرون بیایند یا به شکل نهفته باقی بمانند. بسیاری از آنها به صورت غیر طبیعی تکامل می‌یابند و می‌توانند در هر نقطه از دهان نمایان شوند. مزیودنس / Mesiodens شایع‌ترین نوع دندان‌های اضافی است، دندان‌هایی کوچک به شکل تاج مخروطی و ریشة کوتاه که بین دندان‌های مرکزی فک بالا ظاهر می‌شوند. اعتقاد بر این است که وراثت نقش مهمی در شکل‌گیری دندان‌های اضافی دارد، از آنجا که آنها بیشتر در بستگان کودکان مبتلا شایع هستند تا بقیة جمعیت.
ناهنجاری مال‌آکلوژن
این بیماری "نیش بد / Bad bite" نیز نامیده می‌شود. مال‌آکلوژن توسط ازدیاد دندان‌ها، دندان‌های اضافی یا از دست رفته و یا دندان‌های خارج از محور فک ایجاد می‌شود.
بیشتر مال‌آکلوژن‌ها به صورت ژنتیکی به ارث می‌رسند و می‌توانند باعث بروز اختلال در TMY یا مفصل گیجگاهی فکی شوند که در نتیجه می‌تواند به اختلال در جویدن و صحبت کردن منجر گردد. هدف از تشخیص و درمان جراحی غیر جراحی مال‌آکلوژن و اختلالات بالقوة TMY، بازگرداندن عملکرد طبیعی (فک و دهان) و از بین بردن درد است.
بیماری (لثة) پریودنتال
بیماری لثه به عفونت‌های باکتریایی و التهاب‌هایی اطلاق می‌شود که باعث آسیب دیدن بافت‌های نرم و سخت حمایت کنندة دندان می‌شوند. در مراحل اولیة التهاب لثه، لثه قرمز و متورم شده و به راحتی خونریزی می‌کند، اما این بیماری قابل درمان است. در مراحل پیشرفتة بیماری پریودنتال (التهاب بافت پریودنتال)، لثه و استخوان حمایت کننده از دندان به طور جدی آسیب می‌بینند، که در نتیجه دندان لق می‌شود و ممکن است بیفتد و یا نیاز به کشیدن توسط دندانپزشک داشته باشد.
اگرچه این بیماری در درجۀ اول یک بیماری عفونی ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان است ولی بیماری‌های لثه تحت تأثیر وراثت قرار دارند.
لثة فیبروماتوزیس
نوعی بیماری ارثی است که باعث رشد بیش از حد بافت لثه می‌شود. فیبروماتوزیس لثه به شکل بزرگ شدن بافت لثه ظهور می‌کند و با تولید بیش از حد کُلاژن مرتبط است.
سرطان دهان
بیشتر سرطان‌های دهان در افراد دچار اعتیاد به دخانیات و الکل شایع است و در بیشتر موارد بعد از سن 40 سالگی بروز می‌کند؛ هرچند عوامل ژنتیکی نیز در این امر دخیل هستند. این عوامل عبارتند از استعدادهای ارثی اُنکوژن‌ها / Oncogenesis (ژن‌هایی که الگوی رشد آنها تغییر کرده است) و جهش در ژن‌های سرکوب‌گر تومورها. فردی با استعدادهای ارثی برای ابتلا به سرطان، شانس بیشتری برای مبتلا شدن به سرطان دهان دارد که این به دلیل ژن‌های به ارث برده است که باعث می‌شوند سلول‌های بدن حساسیت بیشتری نسبت به عوامل سرطان‌زا مانند تنباکو، الکل و نور خورشید داشته باشند.
جهش در این ژن ممکن است سلول‌های عادی بدن را به سلول‌های سرطانی تبدیل کند.
شانکر زخم
زخم‌های کوچکی به رنگ سفید یا خاکستری و حاشیۀ قرمز هستند که داخل دهان ظاهر می‌شوند. اینها زخم‌هایی غیر مُسری هستند که اغلب می‌توانند عود کنند. اختلالات سیستم ایمنی، عفونت‌های باکتریایی و یا استعدادهای ارثی ممکن است از عوامل بروز این بیماری باشند.