بیرون زدن دندان اضافه

شاید تا به حال مشاهده کرده باشید که دندان اضافی در پشت دندانهای دائمی در فک بالای برخی کودکان رشد میکند. دندانپزشکان به این وضعیت دندان اضافی یا supernumerary tooth میگویند.
اگر کودکان دندان اضافه در آورد، نگران نباشید. شما تنها نیستید. تخمین زده میشود که دندان اضافی در 2% از کودکان سفید پوست و بیش از این مقدار در کودکان آسیایی اتفاق می افتد.
در تصویر زیر پرتوی ایکس از دندان اضافه یک کودک را مشاهده میکنید. تصویر پرتوی ایکس اصلی در سمت چپ شکل قرار دارد و در سمت راست دندان اضافه با خط سبز رنگ مشخص شده است.
به این دندان اضافه مزیودنس (mesiodens) گفته میشود. دندان مزیودنس درست بین دو دندان جلویی فک بالا بیرون میزند. تنها 25 درصد از این دندانهای اضافه واقعا در دهان بیرون میزنند ولی در اکثر موارد این دندانها در استخوان فک می مانند و هرگز بیرون نمی آیند.

در آوردن دندان اضافه چقدر شایع است؟

تخمین زده میشود که دندان اضافه در 0.1 تا 3.8 درصد از افراد سفید پوست اتفاق می افتد. این مقدار در افراد آسیایی بیشتر است اما تفاوت قابل ملاحظه ای ندارد.
دندان اضافه در پسرها دو برابر دخترها شیوع دارد. بیشتر دندانهای اضافه در سنین پیش از 20 سالگی تشکیل میشوند اما به طور کلی بیشتر همراه با دندانهای دائمی دیده میشوند نه دندانهای شیری.

دندان نهفته خطرناک است؟

دندان های نهفته باید به صورت جراحی از فک خارج شوند چون ممکن است این دندان ها به تومور « آملوپلاستیک فیبروما» تبدیل شوند؛ البته این مسئله بسیار نادر است ولی نباید آن را نادیده گرفت. این تومور حالت تهاجم موضعی دارد و به قسمت های دیگر بدن متاستاز نمی کند. چنانچه فردی به این تومور مبتلا شود، احتمال از دست دادن فک و قطع کامل فک بسیار بالاست. دندان نهفته ممکن است حالت بدخیمی پیدا کرده و تبدیل به سرطان بافت پوششی با منشا دندانی شود که البته این مورد هم بسیار نادر است. ولی به هر حال برای رد این احتمال ها باید حتماً جراحی انجام شود

چه عواملی باعث ایجاد دندان اضافه میشوند؟

در حال حاضر اعتقاد بر این است که دندان اضافه ممکن است به علت رشد مداوم بافتهایی که دندانها را تشکیل میدهند (به نام دنتال لامینا) ایجاد شود.
رشد دندان اضافه ممکن است وراثتی باشد و یا این که مربوط به یکی از این دو وضعیت باشد: سندرم گاردنر و دیسپلازی کلیدوکرانیال. دندانهای اضافه در افرادی که هیچ یک از این دو وضعیت را ندارند و سابقه خانوادگی دندان اضافه نیز ندارند، نیز ممکن است ایجاد شود.

آیا دندان عقل در خواب است؟

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که دندان عقل نهفته دارند و تصویربرداری مخصوص از فک تان انجام دهید، متوجه می شوید دندان عقل نهفته به صورت خوابیده در فک شما قرار گرفته است. اگر دلیل نهفتگی دندان کمبود فضا باشد، دندان به جای اینکه در فک به حالت عمودی رشد کند، به حالت افقی در می آید

مشکلات احتمالی

دندان اضافی اگر درمان نشده رها شود ممکن است مسائل جدی ایجاد نماید از جمله بهم ریختگی دندانها. دندان اضافی چون فضا را در فک اشغال میکنند، موجب بهم ریختگی ردیف دندانها شده و در برخی موارد وضعیتی ایجاد میکند که دندانهای طبیعیِ دیگر از جای خود رانده میشوند که این حالت برای طول عمر آنها زیان بخش بوده و حاصل کار آسیب لثه یا پوسیدگی دندان

نامهای مختلف دندان اضافه

دندان اضافه با اسامی مختلفی نامگذاری میشود که معمولا این نامگذاری بر اساس موقعیت قرار گیری دندان و شکل ظاهری آن است.
اگر دندان اضافه در میان دو دندان جلویی در آمده باشد، به آن مزیودنس گفته میشود. اگر دندان اضافه اطراف دندانهای مولر یا آسیاب قرار داشته باشد به آن پارامولر گفته میشود. اگر دندان اضافه پشت دندان عقل باشد به عنوان دیستودنس از آن نام برده میشود.
در صورتی که دندان اضافه شکلی همانند سایر دندانها داشته باشد به آن دندان مکمل یا سپِلمنتال گفته میشود و در صورتی که شکل آن همانند دندانهای دیگر طبیعی نباشد به آن ابتدایی یا رودیمنتاری (rudimentary ) گفته میشود. دندان ابتدایی بر اساس شکل ظاهر دسته بندی میشود:
دندان ابتدایی مخروطی با ظاهری کوچک یا میخی شکل
دندان ابتدایی دکمه ای که خمره ای شکل بوده و بیش از یک کاسپ (برجستگی های سطح جونده دندان) دارد
دندان ابتدایی مولر شکل که مشابه دندان پره مولر یا مولر است اما به قدری شباهت ندارد که به آن دندان مکمل گفته شود.
در واقع معمولا دندان اضافه ای که کشیده میشود شبیه به هیچ دندان واقعی نیست و ظاهر آن مانند تکه ای از جنس مینای دندان است.